Wat raakt je?

July 29, 2021 / Annelies Bruneel

Ik neem je even mee in een denkoefening, maar maak ook gebruik van gelijkaardige situaties die je in je leven meemaakte. Ik stel je voor aan persoon A; een stabiel aangenaam persoon die je een fijn gevoel geeft wanneer je ermee in aanraking komt. En persoon B; een persoon die is opgegroeid in een context waar hij veel kritiek kreeg, waar zijn ouders uit het niets boos op hem werden en die iets probeert te maken van zijn leven. Ik ga je meenemen in enkele situaties, waarin A en B verkeren en jij verbeelt hun reactie op de gebeurtenissen. Als ik de situatie omschrijf hou ik het dus gemakkelijkheidshalve bij een persoon.

Situatie 1
De persoon gaat naar de supermarkt en koopt een brood. Bij de betaling wordt de kassabediende boos en scheld de persoon uit. Persoon A zegt dat het niet oké is om op een dergelijke toon tegen hem te praten en dat als er iets niet ok is, dat de kassabediende dit mag delen. Het schelden gaat verder. Persoon A betaalt en gaat weg. Als deze thuiskomt vertelt hij met verwondering aan zijn partner wat er net gebeurd is. Persoon A maakt de beslissing daar geen boodschappen meer te doen. ‘Huh, ging jij ons niet laten verbeelden hoe hun reactie is?’, hoor ik je denken. Jazeker, want hoe voel jij je in de beide personen?

Persoon B komt in dezelfde situatie terecht. Dit triggert en raakt persoon B heel erg. Persoon B is een vriend van je; maanden later passeren jullie samen die supermarkt. Hij vertelt je dat hij daar niet graag heen gaat. Wat doe je? Wees zo specifiek mogelijk.

Situatie 2

De baas van de persoon geeft feedback op een document dat de persoon in kwestie maakte. De baas zegt: ‘Ik zie dat je hard gewerkt hebt, het is een goed document. Er zijn drie alinea's die ik heb aangeduid, die je even zou moeten herbeoordelen. Ik begrijp wat je wilt zeggen, maar ik vind ze nogal onduidelijk geformuleerd. Het moet pas volgende week vrijdag af, dus dat komt in orde.’ Persoon A vraagt om meer uitleg en wat de baas specifiek niet duidelijk vindt. Vervolgens gaat hij daarmee aan de slag.

Afhankelijk van wat persoon B deed met situatie 1 is zijn reactie verschillend. Dit is wat ik wil aantonen met deze oefening. De vraag is: maakte persoon B gebruik van de eerste situatie om een deel van zichzelf eigen te maken of niet? Het gaat niet om het resultaat, maar of je die situatie aangreep om jezelf te laten zien en zo ook te laten zijn.

Ik ga proberen om concrete voorbeelden of uitleg te vermijden, omdat ik wil dat jij jouw stem hoort in dit. Dus herlees de twee situaties en leef je in in persoon A en persoon B en schrijf op wat je denkt, doet en voelt en welke volgende stappen je onderneemt.

Deze oefening gaat over getriggerd zijn, of worden, en dat dit eigenlijk een opening is om jezelf te leren kennen. Het feit dat iets je raakt, is omdat het resoneert met iets in je. En dat ‘iets’ is volledig van jezelf. Mijn indruk is dat we in deze op prestatie en macht gerichte maatschappij, dit leren wegduwen. Ik denk dat we in deze maatschappij allemaal als persoon A verlangen of zelfs verwachten te zijn. Maar door te focussen op macht en prestatie kom je niet van B naar A.

Persoon A en B zouden focussen op macht als ze de situaties willen controleren. Er de macht over hebben en zo ook over de ander. We hebben totaal geen verantwoordelijkheid in hoe de ander zich voelt en gedraagt, wel in hoe we de ander zijn leven aanraken. Macht gaat over het idee dat je wel invloed en impact hebt, door hoe je de ander zijn leven aanraakt. Ik raad je het tegenovergestelde focus aan. Focus op hoe je de verantwoordelijkheid neemt over hoe jij de ander zijn leven aanraakt.

Persoon A en B zouden focussen op prestatie als ze hun acties afmeten aan hoe de ander zich gedraagt. Dit is uiteraard verbonden met macht. Het is een focus op resultaat dat het pad naar jezelf in de weg staat. Vaak zit dit in een zwart-wit beeld. Ik moet kritiek vermijden, want kritiek wil zeggen dat het fout is. Ik moet zorgen dat niets me raakt, want geraakt worden is een teken dat ik het doel niet bereik.

Mijn doel of ideaal is zoveel mogelijk als persoon A de interactie met anderen aan te gaan. Om dat te bereiken neem ik momenten als die mijn persoon B triggeren aan. Daarmee bedoel ik dat ik deze ruimte en aandacht geef om me te laten zien wat zich laat zien. Door te aanvaarden dat ik persoon B ben, kan ik daar de liefde en warmte aan geven die het nodig heeft. Wat in het geval van macht en prestatie totaal niet aan de orde is. En door die compassie kunnen de emoties en ervaringen van persoon B stukje voor stukje zijn en kan ik persoon B in mezelf laten zijn. Op die manier maak ik de opening om in situatie 1 het contact met mezelf te behouden en persoon A te laten zien.