verantwoordelijkheid.

Ik ben al een tijdje op zoek naar een manier om het volgende te benaderen. Enerzijds hebben wij als individuen een aandeel in het vierkant functioneren van deze samenleving, met het klimaat, en vind ik het mijn plicht om je dit te laten zien in de kledingcontext. Anderzijds is verantwoordelijkheid laten zien een delicaat proces, wanneer het de verkeerde kant op gaat en de maatschappij nog vierkanter gaat functioneren (zeker in het geval van kleding). Ik maak het even concreet. Stel, ik spreek je aan op je verantwoordelijkheid voor bijvoorbeeld de hoeveelheid kleding die je koopt. Ook al geef jij ook om de samenleving en het klimaat, raakt dit een dieper deel van jezelf. Een deel dat gelooft dat jij niet genoeg bent. Wat maakt dat mijn woorden, wat de intentie ook is, jou tot verweer, afweer of geweer laten zijn. En dit uit zich vaak, door extra te gaan shoppen en meer kleding te kopen. 

Hoe kan ik de ander verantwoordelijk stellen, zonder dat dit de reactie op dit gebeuren laat zijn, in het genoemde geval het shoppen. Ik probeerde al met de benadering, waarbij ik het deel dat overtuigd is dat je niet goed genoeg bent (wat de meesten hebben), aan te spreken. Maar dit heeft tot gevolg dat er een reactie komt: als ik goed genoeg ben, dan berust ik dat ik dit niet meer voor het klimaat en de samenleving hoef te doen. Dit terwijl we maar meer en meer blijven consumeren. 

Ik weet ook dat door zelf met dat deel - dat de overtuiging heeft dat ik niet goed genoeg ben - in interactie te gaan. Dat dit een proces is van de lange adem om jezelf daarin te laten zijn en zien. Een proces waarin de verantwoordelijkheid nemen voor het deel en aandeel dat ik heb in het niet goed genoeg zijn, een doorslaggevende stap is. En ook een lastige en moeilijke. Vandaar dat het me motiveert om op een respectvolle menselijke manier die verantwoordelijkheid te laten zien en zijn. Vandaar mijn vraag: hoe stel je de andere, vanuit mijn vakkennis, verantwoordelijk. 

Laten we beginnen met het opstellen van een duidelijk speelveld. 

Wanneer er verweer, afweer of geweren zijn, kan er geen verkeer zijn. Wanneer de andere reageert op een afwijzende, vechtende of aanvallende manier is interactie niet mogelijk. Het enige wat ik kan doen is, die reactie laten zijn. Laten zien is niet aan de orde, aangezien ik een onderdeel van verantwoordelijk stellen wil aanstippen. 

Dit is een lastig en lang proces, waarbij menselijkheid de enige weg is. Er gaan zich zaken laten zien, die tijd vragen om gezien te kunnen worden. Het is een gemakkelijke manier om spanning te ontladen, wanneer je de ander de schuld geeft. Maar inzien dat je dit doet, bijvoorbeeld, vraagt tijd en moed. Inzien dat je steeds op hetzelfde punt komt, omdat je de schuld op de ander schuift, is de groei die je nodig hebt om zelf de verantwoordelijkheid te nemen. Dit is een proces dat bij iedereen op een individueel ritme gaat en zeker niet lineair is. Het is een normaal menselijk proces om zaken die lastig zijn weg te duwen, op welke manier dan ook, dus daar tegenin gaan vraagt de nodige menselijkheid. Het vraagt warmte, verbinding, liefde en empathie van jezelf (en anderen). 

Ik zet de rol van anderen tussen haakjes, omdat ik merkte dat wat je hoopt en verwacht van de ander, eigenlijk jouw taak is en andersom. Wat je denkt dat je zelf moet doen is de rol van de ander. Door te verbinden met jezelf, verbind je met anderen. Door van jezelf te houden, komt liefde van anderen in je leven. Door empatisch met je eigen lastigheden om te gaan, laat die empathie zich zien in anderen. Anderzijds is het niet mijn rol om de ander verantwoordelijk te stellen, dat ben ik voornamelijk aan mezelf verplicht. 

Als laatste denk ik nu nog aan dat je mag vragen waar je nood aan hebt en je mag dit ook aan jezelf geven. Ik had nood aan verduidelijking in de tweespalt tussen de individuele verantwoordelijkheid in het klimaatvraagstuk en het verantwoordelijk stellen aan de andere kant. De vraag heb ik nu een beetje duidelijker door het hier uit te schrijven. Via het maken van een speelveld heb een kader waarbinnen ik aan de slag kan gaan. 

Suitably yours,

Annelies